มหิฬามุขชาดก-ชาดกว่าด้วยโทษของการคบคนพาล
ราชคฤห์ในแผ่นดินพระเจ้าอชาตศัตรูนั้นบังเกิดมีสำนักพระพุทธศาสนาที่แปลกแยกออกไปโดยมีพระเทวทัตเป็นผู้นำศาสนสถานแห่งใหม่ตั้งอยู่ ณ ตำบลคยาสีสะที่พระเจ้าอชาตศัตรูสร้างถวายและให้อยู่ในพระราชานุเคราะห์อย่างอุดมสมบูรณ์
คบคนพาล พาลพาไปหาผิด
วิบากกรรมใดที่ทำให้ลูกต้องมาเกิดในครอบครัวที่ไม่มีศีล ไม่ค่อยสนับสนุนการศึกษาของลูก
ไม่คบคนพาล-ให้คบบัณฑิต-หลวงพ่อตอบปัญหา
คนพาลมีลักษณะอย่างไร คบแล้วมีผลเสียอย่างไร,ถ้าเราจำเป็นต้องอยู่ในสังคมทำงานกับคนพาลจะวางตัวอย่างไรดี,บัณฑิตแบบไหนที่เราควรจะคบหาด้วย ถ้าคบแล้วดีอย่างไร
มงคลที่ ๑ ไม่คบคนพาล - อย่าวางใจคนประทุษร้ายมิตร
ในครั้งที่พระพุทธองค์ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ ชาตินั้นได้เกิดเป็นบุตรของคฤหบดี แต่พลัดไปเกิดในฤกษ์โจร เมื่อเติบโตขึ้นเป็นโจรที่เก่งกาจ เพราะเป็นโจรที่ฉลาดมีปัญญามาก หาตัวจับได้ยาก จนมีชื่อเสียงปรากฏโด่งดังไปทั่ว
มงคลที่ ๑ ไม่คบคนพาล - ไม่ควรคบคนพาล
แม้ลูกสิงโต จะถูกลูกธนูยิงทะลุเช่นนั้น มันก็ยังอดทนข่มความเจ็บปวด ไม่ยอมทิ้งม้าลงจากหลัง วิ่งต่อไปจนกระทั่งมาถึงถ้ำ เมื่อมาถึงหน้าถ้ำก็สลัดม้าลง แล้วก็สิ้นใจตาย หมู่ญาติพากันออกมาดู สิงโตโพธิสัตว์จึงกล่าวเตือนใจว่า ผู้คบสัตว์ที่เลวเป็นปกติ จะไม่ประสบความสุขโดยส่วนเดียว จงดูมโนชะผู้นอนตายเถิด ผูเชื่อฟังคำของสุนัขจิ้งจอกเจ้าเล่ห์
มงคลที่ ๑ ไม่คบคนพาล - คนพาลไม่ต้องการเหตุผล
หากเรารู้ว่า ใครเป็นคนพาล เราควรรีบหลีกหนีให้ห่างไกล เพราะยิ่งอยู่ร่วมกันนาน จะยิ่งติดเชื้อพาล ซึ่งมีแต่จะนำความวิบัติความเสื่อมเสียมาให้ เหมือนดังเรื่องของแม่แพะ ที่พูดจาอ่อนหวาน แต่ในที่สุดก็ต้องถูกเสือจับกินเป็นอาหาร เรื่องมีอยู่ว่า
มงคลที่ ๑ ไม่คบคนพาล - เลือกคบคนให้เป็น
พระเทวทัต มีความปรารถนาลามกจะตีเสมอพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คิดอยากจะเป็นใหญ่ปกครองคณะสงฆ์ จึงแสดงอิทธิฤทธิ์และเกลี้ยกล่อมเจ้าชายอชาตศัตรูให้เลื่อมใสตนเอง จากนั้นเริ่มยุยงให้ปลงพระชนม์ พระบิดา ส่วนพระเทวทัตจะปลงพระชนม์พระสัมมาสัมพุทธเจ้าแล้วเป็นศาสดาแทน
มงคลที่ ๑ ไม่คบคนพาล - อย่าคบคนพาล
ผู้มีปัญญา ไม่พึงคบคนชั่วเป็นมิตร ไม่พึงคบบุรุษผู้ต่ำทราม พึงคบหากัลยาณมิตร พึงคบบุรุษผู้สูงสุด เราทุกคนที่เกิดมาในโลกนี้ ต่างปรารถนาความสุขความเจริญ ปรารถนาให้สิ่งที่ดีงามที่เป็นมงคลเกิดขึ้นแก่ชีวิตของตนด้วยกันทั้งนั้น พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบว่า สิ่งที่เป็นมงคล คือ การบำเพ็ญบุญ อันจะเป็นเครื่องสนับสนุนให้เราบรรลุวัตถุประสงค์ของการเกิดมาเป็นมนุษย์
คบคนพาล
หญิงคนหนึ่ง มีอาชีพทำขนมขาย เธอมีแต่เพื่อนที่ชักชวนไปดื่มเหล้า เล่นการพนัน เช้าเธอจะทำขนมเตรียมให้สามีนำไปขาย ตอนสายเธอก็จะไปส่งโพยหวย ตกเย็นก็จะตั้งวงเหล้า วันเสาร์-วันอาทิตย์ เธอมักจะแวะไปที่บ่อนเพื่อเล่นการพนัน ก่อนตายเธอดื่มเหล้าติดต่อกันสามวันสามคืน และไปเสียชีวิตที่โรงพยาบาล...หญิงอีกคนหนึ่ง ตั้งใจรักษาศีลทุกวัน ไปวัดทุกวันพระ ตักบาตรไม่เคยขาด อ่านหนังสือไม่ได้ แต่สวดมนต์ได้...ชีวิตหลังความตายของผู้หญิงทั้งสองคนนี้ จะเป็นอย่างไร...ที่นี่...มีคำตอบ...
สรุปกรรมที่ทำให้เกิดปัญหาสังคม
กรรมที่ทำให้เกิดปัญหาสังคม มีสาเหตุมาจากกรรมหลายประการ เช่น การผิดศีล ข้อ 1,ข้อ 3 ในอดีตและปัจจุบัน การคบคนพาล...